پوسیدگی دندان یک بیماری شایع است که می تواند بر سلامت دهان و دندان و همچنین ظاهر فرد تأثیر بگذارد. پوسیدگی دندان زمانی اتفاق می افتد که باکتری های موجود در دهان به قند موجود در غذاها و نوشیدنی ها حمله می کنند و اسید تولید می کنند. این اسید می تواند مینای دندان، لایه بیرونی سخت دندان را از بین ببرد و منجر به ایجاد حفره شود.
پوسیدگی دندان، می تواند باعث کاهش اعتماد به نفس و کاهش روابط اجتماعی افراد شود؛ برای جلوگیری از پوسیدگی دندان، باید بهداشت دهان و دندان خود را به خوبی رعایت کنید.
- پوسیدگی دندان چیست؟
- علائم پوسیدگی دندان
- 7 علت پوسیدگی دندان
- 6 راهکار ساده برای پیشگیری از پوسیدگی دندان
- علت پوسیدگی دندان با وجود مسواک زدن چیست؟
- کمبود چه ویتامینی باعث پوسیدگی دندان میشود؟
- درمان خانگی پوسیدگی دندان
- 3 روش توقف پوسیدگی دندان
- چه بیماری هایی باعث پوسیدگی دندان می شوند؟
- علت پوسیدگی دندان از ریشه
- پوسیدگی دندان از داخل دندان
- تشخیص پوسیدگی دندان در خانه
پوسیدگی دندان چیست؟
پوسیدگی دندان یک بیماری باکتریایی است که می تواند باعث از بین رفتن دندان ها شود. این زمانی اتفاق می افتد که باکتری ها در دهان به قند موجود در غذاها و نوشیدنی ها حمله می کنند و اسید تولید می کنند. این اسید می تواند مینای دندان، لایه بیرونی سخت دندان را از بین ببرد و منجر به ایجاد حفره کند.
پوسیدگی دندان می تواند در هر سنی رخ دهد، اما بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده می شود. این امر به این دلیل است که کودکان و نوجوانان تمایل بسیار به خوردن و نوشیدن غذاهای شیرین و پر کربوهیدرات دارند.
پوسیدگی دندان می تواند در ابتدا به شکل لکه های سفید یا قهوه ای روی دندان ظاهر شود. اگر پوسیدگی درمان نشود، می تواند به تدریج عمیق تر شود و به لایه های داخلی دندان آسیب برساند. در مراحل پیشرفته، پوسیدگی می تواند منجر به درد، حساسیت دندان و حتی از دست دادن دندان شود.
علائم پوسیدگی دندان
- لکه های سفید یا قهوه ای روی دندان: این لکه ها در مراحل اولیه پوسیدگی ایجاد می شوند و با گذشت زمان تیره تر و بزرگتر می شوند.
- حفره یا فرورفتگی در دندان: این علامت نشان دهنده پیشرفت پوسیدگی است.
- حساسیت دندان به گرما، سرما، شیرینی یا اسید: این علامت نشان دهنده آسیب به عصب دندان است.
- دندان درد: این علامت نشان دهنده پیشرفت پوسیدگی به عصب دندان است.
اگر پوسیدگی دندان درمان نشود، منجر به چه مشکلات می شود؟
- آبسه دندان
- از دست دادن دندان
درمان پوسیدگی دندان به میزان پیشرفت آن بستگی دارد. در مراحل اولیه، پوسیدگی می تواند با پر کردن دندان درمان شود. در مراحل پیشرفته تر، ممکن است نیاز به عصب کشی یا کشیدن دندان باشد.
با رعایت نکات ساده بهداشتی می توان از پوسیدگی پیشگیری کرد و از بروز مشکلات جدی تر جلوگیری نمود.
7 علت پوسیدگی دندان
- مصرف زیاد غذاهای شیرین و اسیدی: غذاها و نوشیدنی های شیرین و اسیدی می توانند باعث افزایش تولید اسید در دهان شوند. این اسید می تواند مینای دندان را از بین ببرد و باعث ایجاد حفره شود.
- خشکی دهان: خشکی دهان می تواند باعث کاهش جریان بزاق شود. بزاق به خنثی کردن اسید و محافظت از دندان ها کمک می کند. در صورت داشتن خشکی دهان، خطر ابتلا به پوسیدگی دندان افزایش می یابد.
- برخی بیماری ها و داروها: برخی بیماری ها و داروها می توانند باعث کاهش جریان بزاق شوند. این امر می تواند خطر ابتلا به پوسیدگی دندان را افزایش دهد.
- سوء استفاده از دندان ها: سوء استفاده از دندان ها، مانند جویدن یخ یا ناخن، می تواند باعث ایجاد ترک یا شکستگی در دندان ها شود. این ترک ها یا شکستگی ها می توانند باعث پوسیدگی دندان شوند.
- عوامل ژنتیکی: برخی افراد به دلیل عوامل ژنتیکی بیشتر در معرض خطر ابتلا به پوسیدگی دندان هستند.
- کمبود فلوراید: فلوراید یک ماده معدنی است که می تواند به تقویت مینای دندان کمک کند و از پوسیدگی جلوگیری کند. کمبود فلوراید می تواند خطر ابتلا به پوسیدگی را افزایش دهد.
- اختلالات خوردن: اختلالات خوردن مانند بی اشتهایی عصبی می توانند باعث کاهش تولید بزاق شوند. بزاق به پاکسازی دهان و از بین بردن پلاک دندان کمک می کند. کاهش تولید بزاق در دهان می تواند خطر ابتلا به پوسیدگی را افزایش دهد.
6 راهکار ساده برای پیشگیری از پوسیدگی دندان
- مسواک زدن دو بار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید.
- استفاده از نخ دندان روزانه.
- کاهش مصرف غذاها و نوشیدنی های شیرین و پر کربوهیدرات.
- مراجعه منظم به دندانپزشک برای معاینه و تمیز کردن دندان ها.
- فاصله زمانی بین وعده های غذایی را کوتاه نکنید.
- در طول روز آب بنوشید تا دهان شما را مرطوب نگه دارید.
علت پوسیدگی دندان با وجود مسواک زدن چیست؟
مسواک زدن و نخ دندان کشیدن دو روش مهم برای پیشگیری از پوسیدگی هستند. این روش ها به از بین بردن پلاک دندانی کمک می کنند. پلاک دندانی یک لایه چسبناک از باکتری ها است که روی دندان ها تشکیل می شود. باکتری های موجود در پلاک دندانی قند و نشاسته موجود در غذاها و نوشیدنی ها را تجزیه می کنند و اسید تولید می کنند. این اسید می تواند به دندان ها آسیب برساند.
با این حال، حتی اگر به طور منظم مسواک بزنید و نخ دندان بکشید، باز هم ممکن است دچار پوسیدگی شوید. این به این دلیل است که مسواک زدن و نخ دندان کشیدن نمی توانند تمام پلاک دندانی را از بین ببرند. همچنین، ممکن است برخی از غذاها و نوشیدنی ها، مانند چیپس و نوشابه، به سرعت در دهان تجزیه شوند و اسید بیشتری تولید کنند.
کمبود چه ویتامینی باعث پوسیدگی دندان میشود؟
مطالعات نشان داده اند که کمبود برخی از ویتامین ها و مواد معدنی می تواند خطر پوسیدگی را افزایش دهد. این ویتامین ها و مواد معدنی عبارتند از:
- ویتامین A: ویتامین A برای تولید مینای دندان ضروری است. مینای دندان لایه بیرونی سخت دندان است که از آن در برابر پوسیدگی محافظت می کند؛ کمبود ویتامین A می تواند باعث ضعیف شدن مینای دندان و افزایش خطر پوسیدگی شود.
- ویتامین C: ویتامین C برای تولید کلاژن ضروری است. کلاژن یک پروتئین است که به تقویت لثه ها کمک می کند؛ لثه ها دندان ها را در جای خود نگه می دارند. کمبود ویتامین C می تواند باعث التهاب لثه شود که می تواند خطر پوسیدگی را افزایش دهد.
- ویتامین D: ویتامین D برای جذب کلسیم و فسفر ضروری است؛ کلسیم و فسفر برای سلامت دندان ها ضروری هستند؛ کمبود ویتامین D می تواند باعث کمبود کلسیم و فسفر شود که می تواند خطر پوسیدگی را افزایش دهد.
- کلسیم: کلسیم برای ساخت مینای دندان و عاج دندان ضروری است؛ عاج دندان لایه داخلی دندان است که از مینای دندان محافظت می کند؛ کمبود کلسیم می تواند باعث ضعیف شدن مینای دندان و عاج دندان و افزایش خطر پوسیدگی شود.
- فسفر: فسفر برای ساخت مینای دندان و عاج دندان ضروری است؛ کمبود فسفر می تواند باعث ضعیف شدن مینای دندان و عاج دندان و افزایش خطر پوسیدگی شود.
علاوه بر این، کمبود آهن و روی نیز می تواند خطر پوسیدگی دندان را افزایش دهد. برای جلوگیری از پوسیدگی، داشتن یک رژیم غذایی متعادل و سالم، که شامل مقدار کافی از این ویتامین ها و مواد معدنی باشد، ضروری می باشد. همچنین باید بهداشت دهان و دندان خود را به خوبی رعایت کنید.
درمان خانگی پوسیدگی دندان
بعضی از درمان های خانگی وجود دارند که می توانند به کاهش علائم پوسیدگی کمک کنند. این درمان ها عبارتند از:
- مسواک زدن با نمک: مسواک زدن با نمک می تواند به کاهش التهاب و درد دندان کمک کند. برای انجام این کار، مقداری نمک را روی مسواک خود بمالید و به مدت دو دقیقه دندان های خود را مسواک بزنید.
- استفاده از روغن نارگیل: روغن نارگیل دارای خواص ضد میکروبی است که می تواند به کاهش رشد باکتری های دهان کمک کند. برای انجام این کار، یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل را به مدت 15 دقیقه در دهان خود قرقره کنید و سپس آن را بیرون بریزید.
- استفاده از روغن اسطوخودوس: روغن اسطوخودوس دارای خواص ضد التهابی است که می تواند به کاهش درد دندان کمک کند. برای انجام این کار، چند قطره روغن اسطوخودوس را به یک فنجان آب گرم اضافه کنید و سپس از آن برای دهانشویه استفاده کنید.
- استفاده از روغن میخک: روغن میخک دارای خواص ضد درد و ضد میکروبی است که می تواند به کاهش درد و التهاب دندان کمک کند. برای انجام این کار، چند قطره روغن میخک را به یک تکه پنبه اضافه کنید و سپس آن را به دندان آسیب دیده بمالید.
توجه داشته باشید که این درمان های خانگی فقط برای کاهش علائم پوسیدگی هستند و نمی توانند پوسیدگی دندان را درمان کنند. اگر پوسیدگی دندان دارید، بهتر است که سریعاً به دندانپزشک مراجعه کنید.
3 روش توقف پوسیدگی دندان
در مراحل اولیه پوسیدگی، ممکن است بتوان با رعایت بهداشت دهان و دندان مناسب، از پیشرفت آن جلوگیری کرد. این کار شامل مسواک زدن دو بار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید، استفاده از نخ دندان روزانه و مراجعه منظم به دندانپزشک برای معاینه و تمیز کردن دندان ها است.
اگر پوسیدگی پیشرفت کرده باشد، ممکن است نیاز به درمان دندانپزشکی داشته باشید. درمان های دندانپزشکی برای پوسیدگی عبارتند از:
- پر کردن دندان: پر کردن دندان یک روش ساده برای ترمیم حفره های دندان است. در این روش، دندانپزشک یک ماده پرکننده را در حفره قرار می دهد تا آن را پر کند.
- روت کانال درمانی: روت کانال درمانی یک روش پیچیده تر برای ترمیم دندان های پوسیده است که به کانال ریشه دندان آسیب رسیده است. در این روش، دندانپزشک تمام بافت های آلوده دندان را از بین می برد و سپس آن را با یک ماده پرکننده پر می کند.
- کشیدن دندان: اگر پوسیدگی بسیار پیشرفته باشد، ممکن است نیاز به کشیدن دندان باشد.
چه بیماری هایی باعث پوسیدگی دندان می شوند؟
بعضی از بیماری ها خطر ابتلا به پوسیدگی دندان را افزایش می دهند. این بیماری ها عبارتند از:
- دیابت: دیابت کنترل نشده می تواند خطر ابتلا به پوسیدگی دندان را افزایش دهد.
- بیماری های خودایمنی: برخی از بیماری های خودایمنی مانند لوپوس می توانند باعث خشکی دهان شوند. خشکی دهان می تواند خطر ابتلا به پوسیدگی دندان را افزایش دهد.
علت پوسیدگی دندان از ریشه
پوسیدگی از ریشه زمانی اتفاق می افتد که باکتری های موجود در دهان به قند موجود در غذاها و نوشیدنی ها حمله می کنند و اسید تولید می کنند. این اسید می تواند مینای دندان، لایه بیرونی سخت دندان را از بین ببرد و به عاج دندان، لایه داخلی نرم تر دندان آسیب برساند. اگر پوسیدگی به ریشه دندان برسد، می تواند منجر به عفونت شود.
عوامل مختلفی می توانند خطر ابتلا به پوسیدگی از ریشه را افزایش دهند. این عوامل عبارتند از:
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان: عدم مسواک زدن منظم دندان ها و استفاده از نخ دندان می تواند منجر به تجمع پلاک دندان شود. پلاک دندان یک لایه چسبنده از باکتری ها است که می تواند باعث پوسیدگی شود.
- مصرف زیاد غذاها و نوشیدنی های شیرین و پر کربوهیدرات: غذاها و نوشیدنی های شیرین و پر کربوهیدرات می توانند باعث رشد باکتری های پوسیدگی دندان شوند.
- عوامل ژنتیکی: برخی افراد نیز به دلیل عوامل ژنتیکی خود بیشتر در معرض خطر ابتلا به پوسیدگی دندان هستند.
علائم پوسیدگی دندان از ریشه عبارتند از:
- درد دندان، به ویژه هنگام جویدن یا خوردن غذاهای سرد یا گرم
- حساسیت دندان به فشار یا لمس
- لکه های سفید، قهوه ای یا سیاه روی دندان
- بوی بد دهان
اگر هر یک از این علائم را تجربه می کنید، بهتر است که به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک می تواند پوسیدگی دندان را تشخیص دهد و آن را درمان کند.
پوسیدگی دندان از داخل دندان
پوسیدگی دندان از داخل معمولاً به دلیل تجمع پلاک دندان در شیارهایی ایجاد می شود که در سطح دندان ها وجود دارند. این شیارها می توانند در اثر فرسایش دندان، بیماری لثه یا ضربه ایجاد شوند. درمان پوسیدگی از داخل به میزان پیشرفت پوسیدگی بستگی دارد. در مراحل اولیه، ممکن است بتوان با رعایت بهداشت دهان و دندان مناسب، از پیشرفت پوسیدگی جلوگیری کرد.
تشخیص پوسیدگی دندان در خانه
برای تشخیص پوسیدگی در خانه، می توانید از یک آینه و چراغ قوه استفاده کنید. دندان های خود را از تمام زوایا بررسی کنید تا به دنبال لکه های سفید، قهوه ای، حفره یا فرورفتگی باشید. اگر هر یک از این علائم را مشاهده کردید، باید به دندانپزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیقی ارائه دهد.
کلام آخر
پوسیدگی دندان یک بیماری مزمن و شایع است که در اثر فعالیت باکتری های دهان و تخریب مینای دندان به وجود می آید. این بیماری در صورت عدم درمان، می تواند به عاج و پالپ دندان نفوذ کند و منجر به درد، عفونت و حتی از دست دادن دندان شود.
پوسیدگی دندان یک بیماری قابل پیشگیری و درمان است. با رعایت نکات پیشگیرانه و مراجعه منظم به دندانپزشک می توانید از سلامت دندان های خود محافظت کنید.
